Iets meer inzicht
Door: Ludy en Gilbert
Blijf op de hoogte en volg Gilbert
21 November 2015 | Thailand, Bangkok
De laatste dag van onze reis op weg naar Bangkok deden we onder andere nog Ban Pong en Nong Pladuk aan. Locaties die voor velen het begin hebben ingeluid van hun Japanse krijgsgevangenschap en net als zij hebben wij nog eens ondervonden hoe onbarmhartig de zon kan zijn. We hebben ons vaak afgevraagd of het ons in onze zoektocht verder zou brengen, een ervaring rijker zou maken om te zien wat vader moet hebben gezien en dezelfde hitte te voelen die hij moet hebben gevoeld. Ons afvragen hoe hij destijds zou hebben gekeken naar de loodsen langs een kade, de opslagplaatsen aan het al bestaande spoor, de bootjes op de rivier, de nieuwsgierige lokale bevolking en - voor ons niet meer hoorbaar - gereageerd zou hebben op de schreeuwende Japanse soldaten? Wij hebben altijd in het duister getast en hoopten dat de reis ons enig inzicht en begrip zou geven over die jaren in Birma en Siam? Hij kon of wilde immers niet of nauwelijks over die Japanse jaren praten, ook niet tegenover anderen. Had hij dat wel gedaan dan had men hem wel aangehoord, maar waarschijnlijk niet geluisterd. Decennia later weten wij intussen ook dat voor de Hollander die oorlogservaringen in Zuidoost Azië op een ander vlak lagen dan die in Nederland, niet zo echt en minder erg, alsof de oorlog tegen Japan secundair was vergeleken met die tegen Duitsland. Misschien heeft hij het wel eens geprobeerd maar leerde de les snel en deed er daarna het zwijgen toe. En zijn gezin dan? Had hij hen niet in vertrouwen kunnen nemen? Maar dan...? Hoe vertel je het dan aan je kinderen, hoe verhaal je over die gevangenschap? Hoe leg je uit wat het het betekent om je vrijheid te verliezen, om gedwongen arbeid te moeten verrichten en ondergeschikt te zijn aan een kampleiding die neerkeek op de gevangenen en die hen naar willekeur kon straffen, soms op het draconische af? Zouden wij hebben begrepen wat het met je doet om onvoldoende kleding te hebben, met karig voedsel en beperkte medische verzorging te worden geconfronteerd? Zouden wij hebben ingezien hoe men zich moest wapenen tegen de voortdurende onzekerheid over de duur van de oorlog, over wat de volgende dag je brengen zou en of ziektes ook niet bij jou zouden aankloppen? Normen van het gewone dagelijkse bestaan werden in die periode wellicht overschreden en misschien is hij over een zekere grens gegaan, daar waar een mens eigenlijk niet komen mag. Hoe vertel je dat dan? Zijn ziel is door al die ervaringen ongetwijfeld aangetast, maar hij is teruggekomen en heeft zich hersteld. Doch de littekens zijn gebleven. En daarover praten...? Hoe moet je zoiets onmenselijks aan je naasten overbrengen en de gevoelens die daarbij horen? Hij verkoos, zoals zovele anderen, om te zwijgen. Om toch nog een beetje door te dringen tot dat verzwegen deel van zijn leven hebben wij deze pelgrimsreis gemaakt. Het heeft ons een paar stapjes verder gebracht maar de vraag blijft hoeveel er nog kunnen worden gezet. We beseffen dat het niet ondenkbaar is dat toch relatief veel als het ware in die tropische wouden verborgen zal blijven en misschien is dat ook wel goed. Wat wij gezien, gehoord en gevoeld hebben was tot op zekere hoogte concreet maar laat nog zeer veel ruimte voor interpretaties over zijn wereld tussen maart 1942 en augustus 1945. Misschien was dat nooit zijn oogmerk, maar door te zwijgen heeft hij ons verre gehouden van een voor velen gruwelijke periode. Hij heeft ons daarmee op zijn wijze in bescherming genomen en dat blijft hij in zekere zin nog steeds doen, ook zo lang na zijn heengaan. Het laat onverlet dat wij verder gaan in onze zoektocht, maar dit is toch ook iets om bij stil te staan, nietwaar?
-
21 November 2015 - 12:37
Joke Grootemaat:
Mooi verwoordt Gilbert. Aan de foto's te zien was het een indrukwekkende reis. Ik begrijp dat het toch weer veel in jullie heeft wakker geschud, maar dat was ook de bedoeling toch?
Fijne terugreis en tot snel.
-
22 November 2015 - 00:38
Jan Colijn:
Goede terugreis voor jullie allen en hoor graag je indrukken en verhaal. De temperaturen zullen enorm verschillen zodra je weer voet zet op Nederlandse bodem. -
22 November 2015 - 19:39
Anja:
Wow....
-
24 November 2015 - 10:36
Wolf:
Wij waren een paar dagen weg en zijn nu weer "bij" gelezen. ik moet zeggen dat de beschrijvingen er fors inhakken. Zeker als je wat meer achtergrond hebt van de landen, het klimaat en de krijgsgevangenen en de dwangarbeiders die daar hebben gewerkt. Om even stil van te worden.
Jullie zullen ongetwijfeld hierover nog lang napraten, foto's bekijken en het zal wel even zal duren voor alles een plekje heeft gevonden.
Schitterend en indrukwekkend de reis die jullie in het heden, naar het verleden hebben gemaakt. heel bijzonder.
Tot binnenkort. -
30 November 2015 - 16:26
Henk Giesbers:
Mooi verwoord, Gilbert. Dit moet voor jullie een hele aparte ervaring zijn geweest. Had je dit allemaal maar geweten toen hij nog leefde.....
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
