De eerste ervaringen
Door: Ludy en Gilbert
Blijf op de hoogte en volg Gilbert
15 November 2015 | Thailand, Kanchanaburi
RHet was de hitte, als een deken op je neerkomend, die als waarschuwing moest worden gezien dat in deze regio aan lichamelijke inspanning grenzen worden gesteld. Voor bezoekers, zoals wij, was die waarschuwing niet tegen dovemansoren gericht. Ook de in 1942 hier aankomende krijgsgevangenen zullen zich daarvan bewust zijn geweest, alleen oordeelde de Japanse legerleiding anders. Die nam het standpunt in dat de krijgsverrichting van het keizerlijk leger de rechtvaardiging was voor vele en lange uren slavenarbeid bij de aanleg van de Birma-Siam spoorweg. En zo kon het voorkomen dat onmenselijk zware arbeid, soms meer dan 12 uur per dag, onder abominabele omstandigheden moest worden verricht. Velen hebben daarvoor de hoogste prijs moeten betalen. En terwijl ik dit schrijf bereikt ons het bericht dat in Parijs terroristen op een afschuwelijke wijze aanslagen hebben gepleegd. Het leidt af van de reden van onze reis naar Thailand maar tijdens de bezichtiging van onder andere het Wang Pho viaduct realiseerden wij ons waar geweld uiteindelijk toe kan leiden. Zeker wanneer het vanuit een overheid, en bij IS is daar in zekere zin toch ook sprake van, wordt gepropageerd. Dan is het goed om hier in Thailand stil te staan bij wat ruim 70 jaar geleden heeft plaatsgevonden. Voor een juiste invulling van de reis is letterlijk genomen "stil staan" geen optie. Er waren destijds vele kampen langs de Kwai rivier en achter elk kamp schuilt veelal een aangrijpend verhaal. Voor ons was echter het verhaal van onze vader in eerste instantie van belang en na een geanimeerd gesprek met onder andere Rod Beattie, de drijvende kracht achter het "Rail Way Centre and Museum", zijn we weer iets verder op streek gekomen voor wat betreft zijn geschiedenis alhier. Het zijn helaas alleen nog aannames omdat de belangrijkste kaarten met informatie over Nederlandse krijgsgevangenen door de autoriteiten in onder andere Batavia zijn vernietigd. Redelijk aannemelijk is dat hij in oktober '42 met de Tacoma Maru op transport is gezet naar Singapore. Dat schip is getorpedeerd en de geredde gevangenen zijn later alsnog op de bestemming aangekomen. Vanuit Singapore werd de reis eind december op de Nichimei Maru voortgezet en wel naar Moulmein in Birma. Ook die boot werd tot zinken gebracht. Dat komt dan overeen met zijn verhaal dat hij onderweg tot twee keer toe het geluk heeft gehad om deze aanvallen te overleven. Hij werd dus vanaf januari 1943 ingezet bij de aanleg van het spoor vanuit Birma en dan ligt het, volgens een medewerker van het Rail Way Centre, in de rede dat hij vanuit Moulmein via Thanbyuzayat omstreeks september 1943 bij de Drie Pagoden Pas is aangekomen. Na voltooiing van het spoor in oktober 1943 zouden in Thailand Tha Makham en Nakhon Pathom de volgende haltes in 1944 geweest kunnen zijn. Maar zoals gezegd het zijn aannames, het echte bewijs ligt nog niet op tafel. Er wordt verder gezocht. Vandaag hebben wij overigens na het bezoek aan dit museum de begraafplaatsen in Kanchanaburi en Chungkai bezocht. Beide locaties werden na beëindiging van de werkzaamheden in dit gebied destijds tot, zij het primitieve, hospitaalkampen getransformeerd. Ook hebben wij de doorgang bij Chungkai bekeken, die vooral door mankracht tot stand is gekomen. Ongelooflijk, deze prestatie. De brug over de Kwai, althans de huidige versie, stond ook op het programma. Het is een echte toeristische trekpleister geworden. Het is niet meer voorstelbaar hoe het er hier in 1943 moet hebben uitgezien. Het is wel duidelijk geworden hoe groot de overbrugging was en dat die met beperkte middelen door oververmoeide gevangenen moest worden gerealiseerd. Enfin, morgen trekken we verder noordwaarts langs de rivier. Daarover later meer.